ส้มแขก 3 รส บ้านร่อน

ภูมิปัญญาส้มแขก 3 รส บ้านร่อน

ประวัติความเป็นมา

บ้านร่อน เป็นชื่อหมู่บ้าน หมู่ที่ 2 ตำบลตันหยงมัส อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส มีกลุ่มเกษตรกรในหมู่บ้านได้รวมตัวกันจัดตั้งเป็นกลุ่มเกษตรกรบ้านร่อน มีสมาชิกเริ่มแรก 22 คน ใช้ชื่อกลุ่มว่า “กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชลธีบ้านร่อน” เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2538 รวมกลุ่มกันทำขนมออกจำหน่าย เช่น ขนมดอกจอก ขนมเจาะหู ขนมถั่วแผ่น และขนมพื้นเมืองต่างๆ การดำเนินกิจการไม่ประสบผลสำเร็จ ทำให้กลุ่มต้องสลายตัว ต่อมาเกษตรอำเภอในสมัยนั้นเห็นว่า บ้านร่อนมีส้มแขกขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งส้มแขกเป็นพืชที่ชอบขึ้นในเขตร้อนชื้นมีฝนตกชุก โดยเฉพาะในแถบพื้นที่ราบทั่วประเทศไทย ผลของส้มแขกมีลักษณะกลมค่อนข้างแบน สีเหลืองสด เมื่อแก่จัดมีรสเปรี้ยว ผลสุกนิยมนำมาปรุงอาหารให้เกิดรสเปรี้ยว ใส่ในแกงส้ม ต้มยำ แกงกะทิหรืออาหารประเภทต้มต่าง ๆ เกษตรกรปลูกไว้ในสวนหลังบ้านแทบทุกครัวเรือน จึงส่งเสริมให้มีการปลูกส้มแขก มีการแปรรูปส้มแขก ในปี 2550 ได้ส่งเสริมกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรนำผลส้มแขกมาแปรรูป โดยมีนางประทุมทิพย์ ขวัญดี เป็นประธานกลุ่ม มีสมาชิกเริ่มแรก 12 คน รวมลงหุ้นคนละ 200 บาท เป็นเงินทุนก้อนแรก “ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นในการผลิตส้มแขกแปรรูป” ได้คิดค้นสูตรการแปรรูปลองผิดลองถูกจนได้สูตรที่มีรสชาติกลมกล่อมเป็นที่ยอมรับทั่วทั้งจังหวัด และจังหวัดใกล้เคียง

 

เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภัณฑ์

รสชาติอร่อย กลมกล่อม 3 รส (หวานนำ เปรียว เค็ม) ไม่มีสารเคมีใช้เนื้อผลส้มแขก 100 % ใช้ไฟปานกลาง กวนส่วนผสมส้มแขกกวน 3 รส มีความเหนียวนุ่ม ยังคงกลิ่นของส้มแขก มีส่วนประกอบของ ไฮดรอกซ์ซีตริก แอซิค (HCA) ช่วยลดไขมัน เป็นผลิตภัณฑ์ OTOP ระดับ 5 ดาว เป็นผลิตภัณฑ์ได้รับเครื่องหมาย อย. ได้รับโล่ประกาศเกียรติคุณชนะเลิศการแปรรูปส้มแขก

 

วัตถุดิบและส่วนประกอบ

 

วัตถุดิบ

–                   ผลส้มแขกแห้งบดละเอียด

–                   น้ำตาลทราย

–                   เกลือ

–                   พริกป่น

อุปกรณ์

–                   กะละมัง

–                   ตะกร้าพลาสติก

–                   ถาด

–                   เครื่องบดเนื้อผลส้มแขก

–                   เครื่องกวนเนื้อผลส้มแขกไฟฟ้า/แก๊ส

–                   เครื่องซีนถุง (เครื่องบรรจุหีบห่อ)

–                   ถุง

–                   คีบคีบน้ำแข็ง

–                   กระดาษแก้วห่อส้มแขกกวน

–                   กล่องบรรจุภัณฑ์

 

ขั้นตอนการผลิต

นำผลส้มแขกดิบ(สด)ล้างน้าให้สะอาด พักไว้ในตะกร้าให้สะเด็ดน้ำ นำไปตากแดดประมาณ 4- 5 วัน หรือจนแห้งได้ที่ใส่ถุงเก็บไว้ จากนั้นนำออกมาดำเนินการในขั้นต่อไป ประมาณวันละ 10 กิโลกรัม โดยน้ำมาล้างให้สะอาดอีกครั้ง พักไว้ให้สะเด็ดน้ำ เอาเข้าเครื่องบด บดจนละเอียด(ส่วนผสมประกอบด้วย เนื้อส้มแขกบดละเอียดน้ำตาลทราย เกลือ พริกป่น ในอัตราส่วน 70 % / 20 % / 5 % / 5 %) กวนจนได้ตามความต้องการ(ใช้ไฟปานกลาง) เหนียว แห้งไม่ติดมือ นำมาปั้นตามรูปทรงที่ต้องการ ก่อนห่อกระดาษแก้ว นำมาคลุกน้ำตาลทรายอีกครั้ง เมื่อห่อกระดาษแก้วเรียบร้อยแล้วชั่งให้ได้ 100 กรัม บรรจุถุง (มาตรฐานบรรจุภัณฑ์ 100 กรัม/ถุง)

 

เทคนิค/เคล็ดลับการผลิต

คัดผลส้มแขกที่แก่จัดมีความเปรี้ยวพอดี ไม่เปรี้ยวจัดจนเกินไป

นำเข้าเครื่องบดจนละเอียดเป็นเนื้อเดียวกัน

นำเนื้อผลส้มแขกที่บดละเอียดผสมกับส่วนผสมในอัตราส่วน ส้มแขก 70 น้ำตาลทราย 20 % เกลือ 5 % พริกป่น 5 % กวนด้วยไฟปานกลาง ประมาณ 1 ชั่วโมง หรือจนเหนียวแห้งไม่ติดมือ