การทอผ้ายกมุก

การทอผ้ายกมุก จังหวัดมุกดาหาร

 

ประวัติความเป็นมา

การทอผ้ายกมุกเป็นการทอผ้าพื้นเมืองที่มีการสืบทอดต่อๆกันมาตั้งแต่ ปู่ ย่า ตา ยาย ที่มีการถ่ายทอดให้เป็นมรดกแก่ลูกหลานจากรุ่นสู่รุ่นกันมาช้านาน ผ้ายกมุกเดิมมาจากการทอเป็นผ้าถุงใช้เองที่ทำจากผ้าฝ้ายธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น มีลักษณะลวดลายที่สวยงามสลับสับช้อนและเป็นงานฝีมือที่ประณีต โดยปัจจุบันการทอผ้ายกมุกได้มีการนำมาประยุกต์ให้เกิดเป็นสินค้าที่สร้างรายได้ให้กับชุมชน เช่น เสื้อผ้า ผ้าห่ม กระเป้าสพายหรือย่าม เป็นต้น ปัจจุบันมี นาง เลข ทวีโคตร เป็นประธานกลุ่มผู้ผลิตผ้ายกมุกชาวบ้านดอนหมู่ที่3 ต.บางทรายน้อย อ.หว้านใหญ่ จ.มุกดาหาร

 

เอกลักษณ์/ จุดเด่นผลิตภัณฑ์

คือ ผ้ายกมุกใช้การทอโดยใช้ ฟืม 5 เขา ยกลาย ทำให้มีลวดลายที่สวยงามและแตกต่างไปจากการทอผ้าต่างๆทั่วไป มีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ เนื้อผ้าดี ใส่แล้วเย็นสบายไม่ร้อนจนเกินไป เหมาะสำหรับทุกวัย

 

วัตถุดิบและส่วนประกอบ

1. ฝ้ายธรรมชาติ

2. ฟืมเบอร์ 30

3. กี่พื้นบ้าน

4. อัก

5. กง

6. หลักต้นกง

7. ไม้คอนอัก

8. หลา

9. หลอด

10. กระสวย

11. หลักเผือ

 

ขั้นตอนการผลิต

ขั้นตอนที่ 1 นำฝ้ายที่ได้มากวักให้เป็นเส้นๆ

ขั้นตอนที่ 2 ค้นเครือฮูก เป็น 2 เครือๆละสี เช่น สีขาวกับสีดำ หรือสีตามที่ เรา ต้องการ

ขั้นตอนที่ 3 สืบฮูกโดยสืบเครือสีที่เป็นหลักก่อนแล้วจึงสืบเครือเสริมตาม( เครือที่สอง )

ขั้นตอนที่ 4 การทอ เขาที่หนึ่งยกหนึ่งเส้น เขาที่สองยกสองเส้น เขาที่สามยกหนึ่งเส้น เหมือนเขาที่หนึ่งและเขาที่สองสลับกันมาเรื่อยๆเพื่อเก็บเป็นลายยกมุกทั้งผืน ผลิตได้วันละ 1 เมตร ต่อ หนึ่งคน

 

เทคนิค/ เคล็ดลับในการผลิต

1. การเลือกใช้ฟืมฟันแสตนเลสและฟันทอง

2. การเลือกใช้ฝ้ายไหมโทเร

3. ความชำนาญ ทักษะในการทำลวดลาย

4. กี่ที่ทอต้องแข็งแรงทนทานไม่โย้กเย้ก